معرفی روش های آبیاری بارانی

معرفی کامل درمورد آبیاری بارانی

یکی از این روش های آبیاری، آبیاری بارنی می باشد که انتشار آب همانند قطره های باران با استفاده از تجهیزات مخصوص مانند پمپاژ، لوله ها و آبپاش ها که بروی محصولات کشاورزی میریزد آبیاری بارانی گفته می شود.

کاربرد آبیاری بارنی؟

آبیاری بارانی علاوه بر آبیاری مزارع و محصولات کشاورزی کاربرد های دیگری دارد که میتوان جمع آوری پس آب شهری و صنعتی از تصفیه خانه ها و استفاده از آن برای زمین های کشاورزی می باشد.

علاوه بر این آبیاری بارانی میتواند از یخ زدگی گیاهان، خیس و مرطوب کردن زمین برای بیرون آمدن جوانه های کاشته شده در خاک  که در عمق کم خاک دفن شده است را کمک کند.

هزینه آبیاری بارانی چگونه محاسبه می شود؟

یکی از اصلی ترین دغدغه های کشاورزان و باغبانان مدیریت آب و آبیاری مزاع و زمین های خود بوده است که با وجود پیشرفت های بسیاری که در عین سادگی وجود داشته محاسبات هزینه های آبیاری مشکل بوده است.

هزینه های آبیاری بارانی بسته به هتکار زمین و روش های گوناگونی که برای آبیاری بارانی وجود دارد متغیر می باشد .

در ادامه مطالب با روش های آبیاری بارانی و معایت و مزایای این روش بیشتر آشنا می شویم.

انواع روش های آبیاری بارانی؟

آبیاری بارانی را میتوان در روش های کلاسیک یا غیر کلاسیک (اتوماتیک) بودن و ثابت یا متحرک بودن طبقه بندی نمود که همه این روش ها بستگی به نوع کشت و هتکار زمین تعیین می گردد.

آبیاری بارانی کلاسیک با آبپاش متحرک

در این سیستم آبیاری ایستگاه پمپاژ، لوله های اصلی، لوله های فرعی و بال ها در طول فصل کشت و کل سال بصورت ثابت بروی زمین یا زیر زمین ثابت می ماند.

بر اساس نیاز آبیاش ها توسط کارگر یا کشاورز به وسیله رایزر در نقاط مختلف به شیر های خودکار (شیر هیدرانت) متصل شده و آبیاری بارانی انجام می گردد.

در این روش لوله های اصلی مدفون می گردد و لوله های فرعی یا بر روی زمین یا در زیر خاک قرار می گیرند.

آبیاری کلاسیک نیمه متحرک

در این سیستم لوله های اصلی و سیستم پمپاژ ثابت است و لوله های جانبی( بال ها ) توسط کارگر یا کشاورز در زمین جابه جا می شود.بر اساس نیاز آبیاری زمین بال ها به لوله های اصلی با اتصال سریع به لوله های اصلی متصل میشود و آبیاری بارانی انجام می شود.

آبیاری کلاسیک ثابت

در سیستم آبیاری بارانی ثابت کلیه ایستگاه پمپاژ، لوله های اصلی، لوه های فرعی و بال ها بصورت ثابت در کلیه فصول سال در جای خود ثابت میماند و یا بر روی زمین یا در زیر زمین قرار می گیرند.

در این نوع آبیاری فقط باید شیر های فرعی را از خط لوله اصلی  باز و بسته می شود تا در مواقع که زمین آبیاری اانجام نمیشود آب در لوله های اصلی باقی بماند.

این سیستم برای کشت گیاهان چند ساله و باغ ها به کار میرود چون هزینه این سیستم آبیاری از سیستم های آبیاری دیگرد بالاتر می باشد و این نوع آبیاری را میتوان با شیر های برقی و تایمر های آبیاری اتماسیون نمود.

آبیاری کلاسیک کاملا متحرک

در سیستم کلاسیک کاملا متحرک کلیه اجزاء و  واحدهای  آبیاری بارانی مانند  پمپ، لوله اصلی، لوله نیمه اصلی و لوله‌های فرعی قابل جابه‌جا شدن می باشد و می‌توانند از یک مزرعه به مزرعه دیگر انتقال داده شوند.

در این روش چون همه لوله‌ها جابجا می‌شوند، از جنس آلومینیم برای آنها  استفاده می‌ شود. مهم‌ترین عیب این روش آبیاری نیاز به نیروی کارگری زیاد و گرفتن وقت از کشاورز و همچنین استهلاک قطعات را دارا می باشد.

وییل موو (رول لاین)

در این سیستم آبیاری بارانی دارای چرخ های بزرگ به قطره یک و نیم متر و یا در بعضی مزارع تا دو و نیم متر متغیر میباشد که از مرکز این چرخ ها لوله های لترال یا لوله های آلومینیومی قرار می گیرند.

آبپاش های این سیستم بر روی لوله هایی که از مرکز خرج ها رد میشود قرار میگیرند و تقریبا بر روی اتصال دو لوله آبپاش قرار میگیرد که به آن قسمت اتصال آبپاش می گویند.

این دستگاه جزء دستگاه های آبیاری نیمه مکانیزه بوده و در حین آبیاری مزارع هیچ حرکتی ندارد و پس از اتمام آبیاری هر قسمت از زمین، لوله لترال به وسیله یک نیروی محرکه یا موتور بنزینی به سایر بخش های مزرعه متصل می گردد.

سیستم آبیاری بارانی عقربه ای(سنترپیوت)

این سیستم آبیاری شامل یک بازو آبیاری بزرگ است که آبپاش‌ها بر روی آن قرار میگیرند. این بازو آبیاری بر روی چرخ هایی نصب شده و با حرکت حول یک محور مرکزی مشابه حرکت گشاوری عقربه ساعت، زمین را به شکل دایره آبیاری می نماید.

بازو های آبیاری از چندین دهانه تشکیل شده است که بر روی برج جایی به شکل A انگیلیسی قرار میگیرند و شعاع دایره تحت آبیاری به اندازه طول لوله لترال زمین می باشد.

سیستم آبیاری متحرک لینتر(آبیاری خطی)

این روش آبیاری کاملا مشابه آبیاری سنتر می باشد فقط با این تفاوت که حرکت لوله ها و آبپاش ها بصورت مستقیم و خطی حرکت می کنند و ابعاد زمین تحت سیستم آبیاری بصورت مربع یا مستطیل می باشد.

آبیاری ارابه ای (آبپاش گان)

در این سیستم یک آبپاش بزرگ با شعاع پاشش بالا که در اصطلاح به آن گان می گویند بر روی یک ماشین متحرک یا به اصطلاح بر روی ارابه قرار میگیرد.

در این روش بازو آبیاری شامل یک لوله یا شلنگ فشار قوی است که از یک طرف به رود قرقره بزرگ و از طرف دیگر به ماشین متحرک که آبپاش گان بر روی آن قرار دارد متصل می شود و شروع به آبیاری بارانی می نماید.

در ابتدا آبیاری این دستگاه آبیاری را به کمک یک ماشین بزرگ یا تراکتور به اول زمین یا از آن نقطه ای که نیار به آبیاری دارد قرار می دهند و سپس آبپاش را بر روی لوله که به ماشین متصل است نصب می کنند.

برای ایجاد فشار کافی برای آبیاری از یک الکتروموتور یا پمپ بزرگ دیزل استفاده می شود پس از روشن شده پمپ، آب با فشار وارد توربین می شودد.

توربین را میچرخاند و آب پس از خارج شدن از توربین وارد لوله یا شلنگ فشار قوی می شود و از طریق آبپاش در سطح مزرعه پخش می شود و عملیات آبیاری بارانی را انجام می دهد.

اجزای سیستم آبیاری بارانی

منبع آب: مبع آب برای آبیاری بارانی را می تواند از چاه، استخر، رودخانه  تامیین نمود. برای جلوگیری از وارد کردن شک به گیاه بهتر است دمای آبی که برای آبیاری بارانی استفاده میشود بین 15 الی 20 سانتیگراد باشد.

سیستم پمپاژ: آبیاری بارانی باید حتما تحت فشار باشد و یکی از اصلی ترین مواردی که برای آبیاری بارانی لازم است انجام شود سیستم پمپاژ درست و عالی می باشد که بهترین مورد در این سیستم پمپ های سانترفیوژ می باشد که با موتورالکتریکی و احتراقی کار می کند.

شبکه لوله کشی بارانی: لوله ها از منبع آب و سامانه پمپاژ با فشار معین آب را دریافت می نمایند و به رایزر ها و آبپاش ها میرسانند که در سه دسته تقسیم می شوند.

-خطوط لوله های اصلی که وظیفه آبرسانی را در کل زمین دارد

-خطوط فرعی که وظیفه انتقال آ را از لوله اصلی به سایر نقاط زمین را دارا می باشد

-بال ها که آب را از لوله های فرعی دریافت می نمایند  که وظیفه آبرسانی به سایر زمین و آبپاش ها را دارا می باشند.

وقتی که آب از منبع با کمک ایستگاه پمپاژ از داخل لوله های اصلی و فرعی عبور میکند و به رایزر ها میرسد آبپاش ها کمک می کنند که آب بصورت باران و در فواصل معین درکل زمین بصورت یکنواخت پخش بشوند.

مزایای استفاده از سیستم بارانی

-راندمان و بازدهی این روش نسبت به آبیاری سطحی بیشتر می باشد.

-کنترل آب بر روی این سیستم بیشتر از سیستم های آبیاری دیگر می باشد.

کاهش هزینه های آماده سازی اراضی هزینه های کارگری نسبت به آبیاری سطحی.

کاهش خسارات ناشی از آفت ها مانند شته ها.

بدلیل آبیاری با عمق کم تلفات کاهش یافته و رواناب و فرسایش خاک کاهش می یابد.

امکان آبیاری در اراضی غیر هم سطح و شیبدار.

تهویه خاک به راحتی و آسانی انجام می شود.

امکان مبازه با یخبندان و انگل ها.

بازدهی و راندمان در این روش بیشتر از آبیاری سطحی می باشد.

امکان توضیع به موقع و یکنواخت آب و کود و سم را برای محصولات فراهم می کند.

امکان آبیاری در خاک های متنوع و آب و هوای گوناگون.

میتوان در این روش آب را به مقدار دقیق اندازه گیری کرد.

معایت آبیاری بارانی

راندمان پایین و استحلاک بالا لوازم در آب های شور.

هزینه سرمایه گذاری نسبت به آبیاری های دیگر.

در مناطقی که باد وجود دارد یکنواختی و تلفات آب به بالاترین حالت خود می رسد.

افزایش تلفات و تبخیر آب در مناطق گرم و خشک.

در خاک هایی که نفوذ پذیری آن کم می باشد راندمان آبیاری به پایین ترین حد خود میرسد.

امکان شسته شدن سموم قارچ کش و آفت کش از روی محصولات.

امکان سوختگی و خسارات برای برگ ها بخاطر املاح زیاد آب.

نکات مهم در نگهداری از سیستم آبیاری بارانی

در فواصل زمانی معین  باید تجهیزات آبیاری را از جمله لوله ها و شیر فلکه ها را کنترل نمایید و در صورت خرابی،  تعمیر و و قطعات فرسوده را تعویض نمایید.

بعد از فصول آبیاری بارانی شیر های اصلی را مقداری باز کنید تا لاستیک های آب بندی قطعات آبیاری در دوره بیکاری خراب و فرسوده نگردند و باید فلیتراسیون ها را به صورت ماهانه و دوره ای  تمیز نمایید.