آبیاری قطره ای چیست؟ (بخش اول)

آبیاري قطرهاي

آبیاری قطره ای صنعت کشاورزي یکی از مهمترین بخشهاي جامعه ماست بطوری که % 18 تولید ناخالص ملی، % 25 اشتغالزایی، تأمین 85 %  غذای جامعه، % 25 صادرات غیر نفتی و فراهم کردن % 90 مواد اولیه مورد استفاده در صنعت را عهده دار می باشد.

پس رشد و توسعه در این بخش زمینه ساز پیشرفت اقتصادي، اجتماعی و صنعتی کشور است. یکی از مسائل بسیار مهم در زمینه توسعه کشاورزي استفاده درست از منابع آب است.

به دلیل اینکه اکثر هدر رفت منابع آب در بخش کشاورزي در مزارع و باغات صورت می گیرد، پس باید به سمت اصلاح شیوه هاي سنتی آبیاري پرداخت و از میان شیوه هاي مختلف آبیاري بیشترین بازده مربوط به سیستم هاي آبیاري قطرهاي می باشد.

در این پژوهش ابتدا به بیان اهمیت بکارگیري شیوه هاي آبیاري تحت فشار پرداخته و سپس به معرفی
انواع سیستم هاي قطره اي و اجزاي آن می پردازیم و پس از آن انواع آرایش قطره چکان ها را معرفی کرده و مزایا و معایب آبیاري قطره اي را بر می شماریم.

آبیاری قطره ای

مقدمه:

در ایران هر ساله حدود 90 میلیارد متر مکعب آب استحصال شده و در دسترس ما قرار میگیرد که بیش از 3 درصد کل آبی است که در سطح جهان استحصال می گردد.

همچنین کشور ایران از نظر موقعیت استراتژیک و اقلیمی یکی از کشورهاي بی نظیر در کره زمین است که با وسعتی برابر 1648000 کیلومتر مربع از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب داراي آب و هواي متغیر با اقلیم هاي متفاوت است و مفهوم این ارقام آن است که ایران از نظر آب و خاك کشوري ثروتمند است.

اما اراضی زیر کشت آبی 7 میلیون هکتار یعنی کمتر از 5 درصد کل مساحت کشور است.

در حالیکه اراضی مستعد کشور براي حدود 5% کشاورزي بین 30 تا 50 میلیون هکتار بر آورد شده است، به عبارتی می توان بین 20 تا 30 درصد کل مساحت کشور را زیر کشت قرار داد.

یکی از گام هاي مهم در رسیدن به این هدف استفاده مناسب از منابع آب موجود می باشد.
از 88 میلیارد متر مکعب آب که هر ساله در ایران استحصال می شود حدود 83 میلیارد متر مکعب آن در بخش کشاورزي مصرف می شود که متاسفانه 63 میلیارد متر مکعب آن به هدر می رود و تلفات اصلی عمدتاً در داخل مزرعه است.

شایان ذکر است که با توجه به کمبود آب در کشورمان و فرهنگ سازي در جهت مصرف صحیح آب و جلوگیري از هدر رفتن آن و همچنین توان تولید قطعات سیستم آبیاري قطرهاي در داخل کشور، پیش بینی می شود.

در سال هاي آتی با پیشرفت روزافزون صنایع کشاورزي، در اکثر مزارع، گلخانه ها، باغات و …. از این سیستم جهت آبیاري استفاده شود.

آبیاری قطره ای

انواع سیستم هاي آبیاري:

1. سیستم آبیاري سطحی

روش هاي سطحی شامل انواع آبیاري هایی است که در آنها براي پخش آب، از نیروي طبیعی ثقل استفاده می شود مانند روشهاي آبیاري جوي پشته اي، نواري، کرتی، سیلابی و غیره.

2. سیستم آبیاري تحت فشار

در سیستم هاي آبیاري تحت فشار عامل توزیع آب در مزرعه نیروي خارجی است که به آب وارد می شود و از این روش ها می توان انواع آبیاري بارانی و قطره اي را نام برد.

3. سیستم آبیاري زیر زمینی

روش هاي آبیاري زیر زمینی شامل عملیاتی است که در آنها سطح ایستایی (سطح آب زیر زمینی) در عمق معینی از سطح زمین کنترل می شود تا صعود مویینه اي آب بتواند نیاز آبی گیاه را تامین نماید.

این روشها در مناطقی کاربرد دارند که لایه هاي غیر قابل نفوذ در مجاورت سطح زمین وجود داشته و یا اصولا سطح ایستایی در منطقه بالا باشد که آبیاري زیر زمینی را نباید با آبیاري زیر سطحی که براي جلوگیري از تبخیرآب مستقیما وارد منطقه توسعه ریشه ها می شود اشتباه گرفت.

آبیاری زیر سطحی

معرفی سیستم آبیاري قطره اي

امروزه فرآورده هاي کشاورزي نقش اساسی در تامین مواد غذایی برعهده دارند و این موضوع نشان دهنده اهمیت بخش کشاورزي می باشد و در سایه توجه به بخش کشاورزي و خدمات کشاورزي رشد و شکوفایی اقتصادي حاصل شده و زمینه هاي فراوانی گسترش می یابند از این رهگذر آبیاري و روشهاي مختلف آن نیز بی بهره نمانده و نیازمند توجه و سرمایه گذاري می باشند.

در سال هاي اخیر روشهاي متعدد و جدیدي در زمینه آبیاري ابداع گردیده و در اکثر کشورها به سرعت گسترش یافته است.

این روش ها با وجود تفاوت در سیستم و تجهیزات یا شرایط کاربردي منجر به پخش اندك آب در سطح زمین نیاز به نیروي انسانی کم و استفاده مناسب از آب موجود می شود.

توسعه این روش ها به همراه رشد و توسعه صنایع پلاستیک صورت گرفته است و به همین دلیل کشورهاي پیشرفته صنعتی سهم بیشتري از این توسعه را به خود اختصاص داده اند اما با این وجود نیاز به آب و کمبود آن در
اقلیم هاي خشک و نیمه مرطوب عامل توسعه روش هاي مدرن آبیاري در کشورهاي در حال توسعه شده است.

آبیاري قطره اي یکی از این روش ها می باشد که آب مورد نیاز از طریق لوله به مجاورت گیاه یا درخت منتقل می شود و جهت شناخت نتایج کاربردي این سیستم در ادامه به مزایا و معایب آن اشاره خواهد شد.

بطور کلی آبیاري قطره اي این امکان را براي کشاورز فراهم می آورد تا با صرف هزینه کمتر محصول بیشتري برداشت کند و نیز بر حسب نیازهاي هر نوع گیاه شرایط و امکانات خاصی را بکاربرد.

آبیاري قطرهاي به کلیه روش هایی گفته می شود که در آنها آب به مقدار کم و حدود 1 تا 10 لیتر در ساعت به آرامی در نزدیک گیاه ریخته می شود که به همین دلیل این روشها را آبیاري با حجم کم نامیده اند.

در آبیاري قطره اي آب در یک سیستم لوله اي در مزرعه توزیع می شود که فشار آب در هنگام خروج از قطره چکان ها نزدیک به صفر می باشد.

بنابراین روش آبیاري قطره اي نیز یکی از روشهاي آبیاري تحت فشار به حساب می آید که در آن فشار آب بسیار کم است.

آبیاری قطره ای
آبیاری قطره ای

انواع سیستم هاي قطره اي:

1. آبیاري قطره اي ثقلی:

آبیاري قطره اي ثقلی روش جدیدي است که در آن آبیاري قطره اي با استفاده از فشار آب موجود در مزرعه انجام می پذیرد و انرژي مورد نیاز سیستم از اختلاف ارتفاع سطح آب در ابتدا و انتهاي مزرعه به دست می آید.

در سیستم آبیاري قطره اي ثقلی ضمن آبگیري از شبکه کانال ها و چاه هاي مزرعه، از انرژي موجود در سیستم مذکور به منظور تامین انرژي مورد نیاز استفاده به عمل آمده و از بکارگیري انرژي اضافی (ایستگاه پمپاژ) خودداري می گردد.

مقدار کلی انرژي مورد نیاز این سیستم را می توان از شیب در کانال انتقال و یا انهار آبرسان تامین کرد و بدین ترتیب از هرگونه پمپاژ اضافی اجتناب نمود که  جانمایی این سیستم و طراحی آن مطابق مشخصات زمین بسیار مهم بوده و در قطعه بندي شبکه و آرایش لوله ها تاثیر اصلی دارد.

لوله هاي مورد استفاده با توجه به فشار کار پائین با سیستم هاي موجود متفاوت بوده و می توان از لوله هاي با ضخامت کم استفاده نمود و در این روش یکنواختی توزیع آب تا حدود 85 درصد قابل تامین است.

استفاده از سیستم فیلتراسیون آب و کود دهی مخصوص نیز با توجه به شرایط کار قابل طراحی است و ضمنا به علت فراخ بودن روزنه ها در این سیستم حساسیت قطره چکان ها در مقابل مواد معلق و رسوب کاهش می یابد.

این سیستم از نظر اقتصادي بسیار مقرون به صرفه و از نظر بهره برداري زارع آسان و نزدیک به روشهاي معمولی آبیاري می باشد با حذف ایستگاه پمپاژ ضمن حذف هزینه هاي مربوطه، هزینه هاي جاري تامین انرژي و بهره برداري و نگهداري ایستگاه پمپاژ حذف می گردد.

با طراحی مناسب لوله هاي انتقال و آبرسان و لوله هاي فرعی در هزینه هاي ثابت اولیه صرفه جویی قابل ملاحظه اي به عمل می آید.

مبانی اصلی عملکرد این سیستم بر تقلیل فشار مورد نیاز قطره چکان قرار دارد در تحقق موارد فوق الذکر، با ساخت لوازم و تجهیزات مورد نیاز روش آبیاري مذکور در باغات پسته به صورت نمونه اجرا گردیده و نتایج مطلوبی به دست آمده است.

آبیاری قطره ای

2. آبیاري قطره چکان:

پخش آهسته آب برسطح خاك به صورت قطرات مجزا یا پیوسته ، یا جریان هاي باریک از حفره هاي ریز آبیاري قطره چکان نام دارد و در بیشتر موارد آبیاري قطره چکان و آبیاري تریکل ( قطره اي ) مترادف یکدیگر به کار می روند .

3. آبیاري زیر بستري :

پخش آهسته آب در زیر سطح خاك از قطره چکان هایی با دبی ثابت، آبیاري زیر بستر نام دارد که این روش با
آبیاري زیر زمینی متداول که در آن ناحیه ریشه گیاه با کنترل سطح ایستابی آبیاري می شود متفاوت است و نباید اشتباه گرفته شود.

4. آبیاري فواره اي ( بابلر ) :

پخش آب بر سطح خاك به صورت جریان باریک یا فواره از سوراخی با دبی بیشتر از آبدهی آبیاري قطره چکانی یا زیر بستري اما معمولاً کمتر از 1 گالن بر دقیقه، آبیاري فواره اي نا میده می شود.

دبی قطره چکان در این آبیاري از سرعت نفوذ نهایی خاك بیشتر است و ایجاد یک حوضچه براي نگهداري یا کنترل پخش آب ضروري می باشد.

5. آبیاري اسپري :

پخش آب به وسیله یک اسپري یا مه پاش کوچک بر سطح خاك به آبیاري اسپري معروف است که در این روش هوا در پخش آب نقش اساسی را به عهده دارد در حالیکه در روشهاي قطره چکانی، فواره اي و زیر بستري ، خاك عامل اصلی محسوب می گردد.

آبیاری قطره ای
آبیاری قطره ای

اجزاي سیستم آبیاري قطره اي:

اجزاي اصلی سیستم آبیاري قطره اي عبارتند از:

-لوله هاي اصلی
-لوله هاي جانبی
-قطره چکان ها(گسیلنده، درپیر)
-تأسیسات آبگیر
-دستگاه هاي تنظیم کننده فشار
-دستگاه هاي تصفیه آب

اجزاي فرعی شبکه آبیاري قطره اي عبارتند از:

-فشار سنج
-دما سنج
-دستگاه هاي اندازه گیري دبی
-تانک کود
-ادوات خودکار و کنترل از راه دور

قطره چکان آخرین جزء سیستم آبیاري قطره اي می باشد که آب را مستقیما به گیاه می رساند و عملکرد قطره چکان بر اساس ساختار آن، قطره اي، جت یا فوران کوچک پیوسته و فوران پیوسته می تواند باشد.

در مجموع قطره چکان آب را با فشار مشخص خارج می سازد و با پایین آوردن فشار سیستم یک گسیلنده فورانی را می توان به گسیلنده قطره اي تبدیل کرد.

طرح یک مزرعه تحت پوشش آبیاري قطره اي در شکل 1 به نمایش درآمده است و مشخص است که آب پس از پمپاژ توسط تأسیسات آبگیر و عبور از دستگاه هاي تصفیه آب و دستگاه هاي تنظیم کننده فشار در خطوط اصلی جریان می یابد و سپس وارد خطوط فرعی شده و از قطره چکان ها خارج می گردد.

وجود خطوط لوله فرعی به این علت است که بتوانیم آب را از یک لوله اصلی براي محصولات مختلف کشاورزي با دبی متفاوت و میزان مختلف کود و مواد معدنی انتقال دهیم.

آبیاری قطره ای

سیستم آبیاری مه پاش

سیستم آبیاری مه پاش

مه پاش دستگاهی است که آب را توسط نازل های خود بصورت قطرات ریز اسپری می نماید.

ذرات پودری شکل آب (اسپری شدن) که توسط نازل مه پاش تولید می شود حرارت محیط را گرفته و خود تبخیر شده و مرحله خنک سازی انجام می گردد.

مه پاش ها در گلخانه های پرورش گیاه، سالن های پرورش قارچ، مرغداری، دامداری و رستوران، کافی شاپ ها و  مصارف خانگی(آلاچیق و باغچه) مورد استفاده قرار می گیرد.

سیستم مه پاش به علت خیس نشدن زمین و ریزش آب بر روی خود گیاهان و گل و لای نشدن گلخانه ها یکی از اصلی ترین محصولات رطوبت ساز می باشد.

این سیستم هم میتواند در فضا های باز و هم در فضاهای بسته مورد استفاده قرار بگیرد که در فضاهای بسته وظیفه خنک کردن و تامین رطوبت محیط را دارا می باشد.

مه پاش ها در تابستان برای افزایش رطوبت و خنک کردن محیط استفاده می شود و در زمستان برای جلوگیری از خشک شدن هوای گلخانه، سالن های پرورش گیاه و قارچ مورد استفاده قرار می گیرد.

نحوه پاشش آب در مه پاش
نحوه پاشش آب در مه پاش

سیستم های مه پاش (مه ساز)  به چه نحوی عمل می کند؟

هنگامی که آب پر فشار از طریق لوله و شلنگ وارد نازل مه پاش می شود و به شکل مه(ذرات بسیار ریز آب) با اندازه حدود 5 میکرون الی 10 میکرون از نازل مه پاش خارج می گردد.

این سیستم میلیون ها قطره ریز آب تولید می کند که بسرعت تبخیر میشود و فرآیند تبخیر آب نیاز مبرمی به انرژی دارد که از طریق گرمای بالای هوا گرفته می شود.

در نتیجه این عمل دمای هوا 15 الی 22 درجه سانتی گراد (بسته به درجه حرارت و رطوبت محیط اطراف) کاهش پیدا می کند که این سیستم در دسترس ترین سیستم آبیاری مه پاش می باشد.

هنگامی که سیستم مه ساز در فضاهای بسته مانند گلخانه، سالن پرورش قارچ و یا در مکان های عمومی قرار می گیرد.

مبادله هوا بصورت زیادی کاهش پیدا می کند، باعث افزایش رطوبت سطح محیط می گردد و سطح رطوبت امکان افزایش تا 90 درصد را دارا می باشد.

این عمل باعث می شود تا سیستم مه ساز روشی عالی و ایده آل در تامین رطوبت به کار بیاید.

پاشش مه پاش
پاشش مه پاش

اجزای اساسی سیستم

در صورتی که به شیر آب دسترسی ندارید می توان سیستم اسپریر را به مخزن های ذخیره آب که از قبل باید مسقر شود نصب نمود و بعد از خروجی مخزن به پمپ آب وصل کرد تا فشار تعیین شده هر نازل را تامین شود.

همچنین میتوان مواد ضد عفونی کننده ای که باید به آب اضافه شود مانند (کود، سم) که برای گیاه مفید است به داخل مدار سیستم وارد کرد که در هنگام آبیاری مواد مغذی گیاه به آن برسد تا رشد و باربری لازم را داشته باشد.

یکی از اصلی ترین مواردی که باید در سیستم تهیه نمود پمپ آبیاری فشار قوی هست که بستگی به نوع کشت و تعداد نازل مه پاش و طول مسیر ارتباط مستقیمی دارد.

یکی دیگر از اجزای اصلی مه پاش فیلتر می باشد که بصورت معمول دو عدد فیلتر قبل پمپ نصب می گردد که وظیفه آن ها وارد نشدن مواد اضافی و رسوب آب و آشغال های  بسیار ریز به مدار مه پاش می باشد.

با استفاده از فیلتر می توان تا حد زیادی از آسیب رساندن به پمپاژ سیستم مه ساز جلو گیری نمود و عمر و راندمان کاری این سیستم را تا حد چشم گیری زیاد کرد.

یکی دیگر از اجزای اصلی سیستم مه ساز شلنگ می باشد که باید شلنگ های مواد درجه یک و فشار قوی مورد استفاده قرار بگیرد.

پاشش آب در مه پاش
پاشش آب در مه پاش

ساختار سیستم مه پاش یا مه ساز

برخی از سیستم ها، سیستم خودکار برای روشن و خاموش شدن را دارا می باشند که میتوان از این قبیل کنترلر آبیاری یا تایمر آبیاری را نام برد.

در سیستمی که تایمر آبیاری وجود دارد میتوان به آن سنسور رطوبت سنج نصب نمود که می توان بصورت اتوماتیک زمان استفاده از سیستم را کنترل نمود.

همان طور که قبلا گفته شد یکی از اصلی ترین موارد در سیستم مه ساز شلنگ های نازل می باشد که عمدتا  این شلنگ ها از جنس پلی آمید یا پی وی سی می باشد و در سیستم هایی که فشار بسایر بالایی دارند از لوله های استیل استفاده می گردد.

اصلی ترین وظیفه شلنگ مه پاش انتقال آب از مدار به نازل ها می باشد.

و در آخرین مورد نازل های می باشند که آب انتقال یافته از شلنگ به نازل ها آب را اسپری می نماید و محیط اطراف را مرطوب می کند.

مه پاش در گلخانه
مه پاش در گلخانه

موارد استفاده از سیستم مه ساز

ایجاد و افزایش رطوبت محیط

کاهش دمای بالای محیط

تصفیه و خنک کنندگی هوا

کاهش گرد و خاک محیط

انتقال سم و کود به گیاه

انواع مه پاش(مه ساز)

بطور کلی مه پاش ها به سه گروه تقسیم می گردد

مه پاش پروانه ای

مه پاش نازلی

التراسونیک

اجزای تشکیل دهنده سیستم مه ساز

نازل دارای انداره 0.1 میکرون الی 0.5 میکرون

جنس نازل مه پاش سرامیکی، برنجی، استیل و پلیمری می باشد

تعداد و اندازه براساس نیاز محیط و نوع کشت تعیین می شود

سیستم کامل پمپاژ

فیلتر یا صافی

شیر تنظیم فشار

شلنگ های فشار قوی

پایه نازل مه پاش

سختی گیر

دماسنج

رطوبت سنج

برد کنترل(تایمر یا کنترلر)

پاشش مه پاش

مشکلات و معایت سیستم بارانی

یکی از اصلی ترین مشکلات در این سیستم رسوبی شدن نازل های مه پاش می باشد که جلوگیری از اسپری کردن آب را می گیرد که ناشی از استفاده ننمودن فیلتراسیون درست و آب های بی کیفیت که داخل مدار جریان پیدا می کند.

نکات ضروری

نحوه نصب و جانمایی دقیق سیستم یکی از اصلی ترین مواردیست که باید با دانش قبلی صورت بگیرد و اگر در این زمینه اطلاعاتی در دست ندارید.

می توان از مشاوره و اطلاعات ما استفاده نمایید تا نحوه صحیح نصب را به شما اطلاع دهیم.

تعیین فاصله هر نازل مه پاش از یکدیگر و همین طور قطر خروجی نازل ها

محاسبه دقیق تعداد نازل و محل های دقیق قرار گرفتن هر نازل نسبت به نازل قبلی

توجه لازم به انرژی برق و آب مورد نیاز سیستم مه پاش

مه پاش استیل

بابلر قطره ای (آبفشان) – اطلاعات کامل

بابلر یا آبفشان چیست؟

بابلر یا آبفشان یک نوع آبپاش در آبیاری قطره ای است که بر روی یک پایه متصل می گردد که این پایه بصورت خنجری در قسمت پایین برای وارد کردن به خاک می باشد.

در قسمت بالا دارای دنده (رزوه) می باشد که سر بابلر در آن قسمت متصل می شود که در کنار درختان یا محصولات کشاورزی قرار می گیرد.

نوع پاشش بابلر بصورت چتری می باشد که حدود 50 سانتیمتر الی 70 سانتی متر بصورت متغیر با فشار مستقیم آب تغییر می نماید که عامیانه آن را بلبلر چتری می نامند.

بابلر یکی از محصولات مورد علاقه کشاورزان می باشد که در سیستم آبیاری خود استفاده می نمایند و از آبیاری سنتی زمین های خود را به این نوع آبیاری تغییر داده اند و بهترین نتیجه را دریافت نموده اند.

این نوع پاشنده آب اکثرا در باغات مرکبات و نخلستان ها مورد استفاده قرار می گیرد و به علت خروجی آب بالایی که دارد در آبیاری گیاهان و درختان مورد استفاده قرار می گیرد.

امروزه در باغات پسته و باغات مرکبات و نخلستان ها سیستم آبیاری سطحی و غیره از سیستم آبیاری بابلر استفاده می نمایند و بصورت مثال در باغات پسته از بابلر با عنوان بابلر پسته استفاده می گردد.

آبیاری بابلر

بابلر ها عمدتا آبدهی بین 30 الی 400 لیتر در ساعت را دارا می باشند که هر رنگ دیافراگم بابلر دارایی یک لیتراژ خاص می باشد و جایگزینی برای آبیاری سطحی باغات می باشند در آبیاری بابلر حدود 80 الی 90 درصد خاک خیس می شود.

در خاک های شنی به علت نفوذ پذیری بالای خاک که آب در همان نقطه دارای نفوذ پذیری بالایی می باشد گیاه در مدت زمان کوتاهی احساس تشنگی می کند و برای اینکه آبدهی درستی داشته باشند در این نوع خاک ها از بابلر استفاده می شود.

به دلیل اینکه آب بصورت حباب و با سرعت برروی زمین پخش می شود افزودن مقداری پرلیت یا پیت ماس جهت به هم چسبیدن ذرات خاک توصیه می شود.

در خاک هایی که نفوذ پذیری پایینی دارند آب خروجی بابلر به علت اشباع شدن خاک از آب روی خاک تجمع پیدا می کند و جاری می شود و تبخیر آب به سرعت انجام می شود.

بنابراین مصرف آب برای تامین آب مورد نیاز گیاهان در سیستم آبیاری بابلر افزایش پیدا می کند.

بابلر ها نسبت به گرفتگی توسط املاح و آشغال هایی که در آب وجود دارد حساسیت کمتری دارند و برای این کشاورزانی که کیفیت آب کمتری وجود دارد از بابلر استفاده می نمایند.

نحوه پاشش آب بابلر
نحوه پاشش آب بابلر

همین عامل هزینه نگهداری را نسبت به سایر روش های آبیاری کمتر می کند.یعنی هزینه های اولیه و جانبی این سیستم آبیاری قطره ای نسبت به سیستم های آبیاری قطره ای دیگر کمتر می باشد.

هزینه های نگهداری و تعمیر این سیستم آبیاری نسبتا پایین و خیلی کم می باشد به طوری که نسبت به دیگر سیستم های آبیاری هزینه های کمتری را شامل می شود .

یکی از اصلی ترین مزیت های این سیستم آبیاری قطره ای هزینه های پایین و کم این سیستم می باشد که به رونق این سیستم کمک کرده است.

چون خروجی آب بابلر ها از سایر قطعات آبیاری بیشتر می باشد بنابراین مدت زمان آبیاری را تا پایین ترین حد ممکن کم می کند و باعت می شود هزینه های آب و برق کاهش پیدا کند.

بابلر ها برخلاف دیگر محصولات آبیاری چندین بوته یا درخت را آبیاری کنند. در چنین حالتی می توان جوب کوچکی برای هدایت آب و گذر از کنار دیگر گیاهان فراهم نمود.

با توجه به تعداد درختان مورد نیاز برای آبیاری توسط بابلر، باید میزان دبی و سایز بابلر را انتخاب کرد. برای حوضچه های طولانی تر، از بابلر با فشار کاری بالاتر استفاده می نمایند.

ویژگی های استفاده از بابلر

1.بابلر ها قابلیت اتصال به لوله های 12 و 16 میلیمتر را دار می باشند

2.دهانه خروجی بابلر ها که دارای دنده می باشد عمدتا رزوه 1/2 اینچ را دارا می باشد

3.بابلر ها را می توان از محلی که قرار دادن خارج نمود و شستشو کرد

4.به لحاظ نگهداری مقرون بصرفه ترین محصول سیستم آبیاری قطره ای می باشد

5.سیستم آبیاری بابلر به دلیل عدم نیاز به فشار بالا کمترین میزان برق را دارا می باشند

6.نصب و اتصال بابلر نیاز به آمادگی قبلی یا مهارت خاصی نمی باشد

7.به دلیل اینکه آبی که از بابلر خارج می شود به برگ گیاه نمی رسد خیلی از آفات و بیماری ها را از گیاه دور نگه می دارد

بابلر

مشخصات جامع و کامل بابلر یا آبفشان

1.فشار کاری بابلر 1 الی 4 اتمسفر

2.اجزای ثابت و غیر متغیر

3.شستشوی آسان بابلر

4.فیلتر زیر نازل برای وارد نشدن اشغال

5.ورودی 12 و 16 میلیمتر

6.مقاوم در برابر اشعه مادور بنفش خورشید UV

7.نوع مواد بدنه پلی پروپیلن

8.سرعت جریان آب 100 الی 250 لیتر بر ساعت

9.دارای دو نوع سر بابلر دبی ثابت و دبی تنظیمی

1.بابلر تنظیمی با چرخش سر نازل مقدار دبی تغییر میکند

11.دارای قابلیت مخفی شوندگی برای محافظت بیشتر در برابر شکستگی

12.قابلیت کنترل فشار بودن در ناهمواری ها

13.دارای قابلیت ریختن آب بصورت چتری

14.مواد اولیه سر بابلر ها ثابت پلی پروپیلن می باشد

15.مواد اولیه سر بابلر های تنظیمی پلی پروپیلن و پلی استال می باشد

انواع سر نازل بابلر یا آبفشان

ردیف رنگ نازل لیتراژ نازل
1 آبی 30 لیتر
2 رزد 75 لیتر
3 سفید 135 لیتر
4 خاکستری 190 لیتر
5 سبز 300 لیتر
6 قرمز 400 لیتر
رنگ دیافراگم بابلر
رنگ دیافراگم بابلر

نقاط ضعف استفاده از بابلر یا آبفشان

1.هزینه اولیه خرید بابلر یا آبفشان بالا می باشد

2.در فشار های پایین با نازل هایی که دبی پایینی دارند دچار مشکل می شود

3.در خاک های شنی برای نفوذ پذیری خاک مصرف آب را افزایش می دهد

نقاظ قوت استفاده از بابلر یا آبفشان

1.راندمان بالا در آبیاری غرقابی موضعی حدود 70 الی 85 درصد

2.صرفه جویی آب در سیستم آبیاری تحت فشار نسبت به آبیاری سطحی

3.به علت مخفی شدن لوله هایی که در سیستم آبیاری بابلر زیر سطحی کار می شود اختلالی در کشت و زراعت ایجاد نمی کند

4.نحوه استفاده راحت از بابلر برای کشاورزان و کارگران ساده بدون آموزش قبلی

5.سر بابلر ها بصورت حبابی، چتری، نقطه ای می باشند

6.در کوتاه ترین زمان بیشترین دبی خروجی را دارا می باشد

آبفشان

قطره چکان ها (دریپر ها)

قطره چکان ها (دریپر ها)

قطره چکان به محصولی گفته می شود که اخرین قطعه در سیستم آبیاری قطره ای است که وظیفه انتقال آب را به گیاه دارا می باشد.

اصلی ترین و مهم ترین قسمت یک سیستم آبیاری قطره ای قطره چکان ها (دریپرها) هستند که در مدل ها و برند های متنوعی برای مصارف مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند.

یکی از وظایف قطره چکان ها رساندن مقدار آب مشخص و مواد مغذی، از سیستم آبیاری به ریشه گیاه می باشد و یک سیستم آبیاری قطره ای ممکن است صد ها و یا هزاران قطره چکان مورد استفاده قرار بگیرد.

به همین دلیل باید در انتخاب قطره چکان مورد نظر بسیار دقت نمود به همین سبب باید قطره چکان ها بادوام، مقاوم در برابر گرفتگی، و دارای مقدار آبدهی مشابهی باشند که از هدر رفت آب در آبیاری قطره ای جلوگیری کند.

نحوه پاشش آب در قطره چکان
نحوه پاشش آب در قطره چکان

انواع قطره چکان ها (دریپر ها)

1.قطره چکان های آنلاین(online drip emitters)

2.لوله های قطره چکان دار(inline drip emitters)

انواع قطره چکان ها

قطره چکان های روی خط به دو دسته تقسیم می گردد، نوع اول این قطره چکان ها، قطره چکان های PC (کنترل فشار) و دسته دوم قطره چکان های ساده یا تنظیم شونده که قابلیت کنترل فشار را ندارند و بصورت دستی تنظیم می گردند.

قطره چکان های online

این قطره چکان ها، قطره چکان هایی هستند که بر روی خط و یا داخل خط لوله های قطره ای (لودن) مورد استفاده قرار می گیرند و این قطره چکان ها برای آبیاری قطره ای درختان، گیاهان، محصولات کشاورزی استفاده می شوند.

یکی از اصلی ترین و مهم ترین مزیت های این نوع قطره چکان ها این است که بنا به آب مورد نظر هر گیاه، نوع خاک، موقعیت گیاه می توان هر تعداد قطره چکان را در فاصله های دلخواه بر روی لوله قطره ای قرار داد.

این نوع قطره چکان ها بر اساس نوع برند و لیتراژی که برای آنها تعریف شده است از یکدیگر تشخیص داده می شوند.

بطور مثال قطره چکان 8 لیتر فقط 8 لیتر در ساعت جریان عبوری آب را دارد و این لیتراژ مشخص را به گیاه و ریشه گیاه می رساند.

اگر فشار سیستم آبیاری شما از حد استاندارد تعریف شده قطره چکان مورد استفاده شما کمتر باشد بنا به استانداردی که برای آن قطره چکان تعریف شده هیچ خروجی جریان آبی ندارد.

بلعکس اگر فشار سیستم آبیاری شما از حد استاندار بالاتر باشد فقط و فقط همان لیتراژی که برای قطره چکان تعیین شده است خروجی جریان آب دارید.

نحوه پاشش آب در قطره چکان

مزیت های قطره چکان های کنترل فشار

1.قابلیت تنظیم دستی ندارد و بصورت اتوماتیک خروجی جریان آب دارد

2.یکنواخت بودن در آبدهی و فشار

3.رساندن آب به گیاه به نیاز استاندارد آب و مواد معدنی به گیاه

4.جلو گیری از هدر رفت آب مصرفی

5.جلوگیری از رویش علف های هرز در اطراف گیاه

معروف ترین برند های قطره چکان

1.یورودریپ

2.نتافیم

3.آنتلکو

4.ایریتک

5.آکسیوس

6.کتیف

انواع قطره چکان های تنظیم شونده

قطره چکان های تنظیم شونده نسبت به قطره چکان های کنترل فشار ساختار و مکانیزم ساده تر و راحت تری را دارا می باشند.

در این مدل قطره چکان ها دبی و خروجی جریان آب برعکس قطره چکان های کنترل فشار که بصورت اتوماتیک بوده بصورت دستی و راحت تری مورد تنظیم قرار می گیرند.

یکی از پر مصرف ترین قطره چکان ها در آبیاری قطره ای بابلر یا مینی بابلر می باشد که بصورت یکنواخت و دقیق آب مورد نیاز گیاه را به خود گیاه منتقل می کند.

قطره چکان های پایه دار هم می توان یک نوع بابلر نامید که می توانید سری این محصول را تنظیم نموده تا آب مورد نظر را به گیاه برساند.

قطره چکان تنظیم شونده
قطره چکان تنظیم شونده

مزیت های قطره چکان تنظیم شونده

اصلی ترین و مهم ترین مزیت این قطره چکان ها کارکرد این قطره چکان ها با فشار و دبی پایین می باشد که خودتان بصورت دستی می توانید این قطره چکان ها را تنظیم نمایید.

در بعضی از قطره چکان های تنظیمی دندانه هایی وجود دارد که می توان بنا به تعداد چرخش هر دندانه دبی مد نظر خود را انتخاب و آب مصرفی گیاه را به گیاه رسانید.

آب مورد نیاز گیاه خود را به گیاه برسانید یعنی حد استاندارد آبی که گیاه نیاز دارد به آن گیاه مورد نظر رسانده و می توانید به راحتی یکنواختی آب را در اول خط و آخر خط را بصورت دستی کنترل کنید.

گرفتگی قطره چکان های (دریپر) آبیاری

یکی از اصلی ترین مشکلات در سیستم آبیاری قطره ای گرفتگی و رسوبی شدن قطره چکان می باشد که بر روی خروجی و یکنواختی قطره چکان اثر می گذارد.

اگر به این مشکل رسیدگی نشود می تواند بر روی سیستم آبیاری اثر بگذارد و عملکرد و راندمان کاری را به صورت چشم گیری پایین می آورد.

همچین به علت کوچک بودن دهانه خروجی دریپر ها گاهی با دانه های شن، خاک و یا با بخشی از ریشه های گیاه مسدود شود.

به علت اینکه ریشه گیاه به دنبال آبرسانی به ساقه و قسمت های دیگر گیاه می باشد به داخل دهانه قطره چکان ها نفوذ کرده و جلوه آبرسانی قطره چکان را می گیرد.

نحوه آبیاری قطره چکان
نحوه آبیاری قطره چکان

چگونه از گرفتگی قطره چکان ها ( دریپرها ) جلو گیری کنیم

بهترین راه و اصلی ترین راه راه مبارزه با گرفتگی رسوب قطره چکان داشتن فیلتراسیون کامل و دقیق می باشد.

.برای جلوگیری از وارد شدن ریشه گیاه به منفذه دریپر ها باید ناحیه و اطراف ریشه گیاه راه با یکنواختی در آبیاری و مرطوب نگه داشتن خاک کنترل نمود.

اگر خاک گیاه مرطوب و خیس باشد ریشه گیاه دیگر به دنبال آب نبوده و وارد روزنه دریپر ها نمی شود.

در هنگام تهیه قطره چکان به چه مواردی باید توجه نمود

در زمان آبیاری قطره ای باید اجزاء مختلف را مورد بررسی و تحقیق قرارداد مثال (نوع خاک، نوع آب و هوا، نوع کشت گیاه، نوع آب، محل ذخیره آب و شیب زمین).

اصلی ترین و مهمترین اجزاء سیستم آبیاری قطره ای دریپر ها می باشند که کیفیت و کارایی آن اثر مستقیمی بر روی محصول و نتیجه کار شما خواهد داشت.

مزیت های استفاده از قطره چکان ها (دریپر ها)

1.بالاترین راندمان آبیاری و جلوگیری از هدر رفت آب

2.کاهش علف های هرز و پایین آمدن هزینه برای مبارزه با آن

3.امکان استفاده از کود و مواد معدنی همراه با جریان آب آبیاری

4.رساندن مقدار دقیق آب به گیاه

5.سهولت کار برای فعالیت فیزیکی آبیاری

6.کاهش و حداقل رساندن هزینه ها

قطره چکان دبی ثابت
قطره چکان دبی ثابت

آبیاری زیر سطحی – اطلاعات جامع

آبیاری زیر سطحی چیست و چه کاربردی دارد

آبیاری زبر سطحی تکنیکی از آبیاری قطره ای می باشد که محل خروج آب از زیر سطح خاک قرار می گیرد با این روش از تبخیر آب جلوگیری می شود و راندمان هدر رفت آب را نسبت به آبیاری سطحی به پایین ترین حد ممکن می رساند.

با آزمایشاتی که مهندسین آبیاری و مهندسین خاک انجام داده اند آبیاری زیر سطحی نسبت به آبیاری سطحی و آبیاری نیمه سطحی با 30 درصد رطوبتی که به خاک میرساند بهترین روش در آبیاری قطره ای می باشد.

عمق مورد نظر برای اجرای آبیاری زیر سطحی به نوع محصول، نوع خاک، و نوع برداشت محصول بستگی دارد.

اجرای سیستم آبیاری زیر سطحی در مناطقی که منابع آب محدود می باشد و دارای آب هوای خشک می باشد بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد و به سیستمی محبوب برای آبیاری ردیفی بین کشاورزان قرار گرفته است.

در این روش، قبل از ورود آب به لوله‌های توزیع، آب باید تصفیه شود تا ریسک انسداد را به حداقل برساند.

علاوه بر این، سیستم باید طوری طراحی شود که همه لوله‌ها به صورت دوره‌ای شستشو داده شوند.

از آنجایی که هزینه تعمیر و نگهداری این روش بالاست و نیاز به طراحی تخصصی دارد، این سیستم برای زمین‌هایی با مقیاس متوسط و بزرگ مناسب است.

لوله های آبده قطره ای (لوله های هایدن دریپر دار) در انواع مختلف در آبیاری محصولات زراعی مانند گندم ،جو ، ذرت و … هزینه های جایگزینی دائمی هر ساله به همراه دارد و در آبیاری محصولات زراعی مانند یونجه که چند ساله هستند بدلیل محدودیت های ماشین آلات برداشت، امکان استفاده از لوله آبده روی زمین فراهم نمی باشد.

آبیاری زیر سطحی

مزایا و معایب آبیاری زیر سطحی

1.حذف روان آب سطحی و یکنواختی نیاز آب به محصول

2.حفظ بهینه رطوبت خاک هدر رفت آب

3.بهبود مدیریت تغذیه گیاه

4.عملکرد عالی در مناطق باد خیز و خشک

5.افزایش میزان تولید و کاهش هزینه کارگری

6.کاهش تماس آب فاضلاب تصویه شدهبا محصولات زراعی

7.امکان آبیاری همزمان در زمان برداشت و تسریع دررشد

آبیاری زیر سطحی یک سیستم آبیاری کارآمد و مفید بوده که از لوله های آبده (لوله هایدن دریپر دار) و نوار تیپ های قطره ای و مدفون شده در خاک  تشکیل می شود.

کار این سیستم رساندن مستقیم آب و یکنواختی آب را به ریشه گیاه و محصول را دارا می باشد.

در این روش آب در ناحیه به ریشه نفوذ کرده و بر خلاف انواع آبیاری های دیگر که بیشتر سطح خاک مرطوب می شود و علف های زائد رشد می کند این مشکل را به بهترین روش کاهش و جوانه زنی علف های هرز را که در هر دوره آبیاری رشد می کنند را ندارد.

آبیاری زیر سطحی
آبیاری زیر سطحی

اصول اصلی آبیاری زیر سطحی

یک طرح عمومی آبیاری زیر سطحی سیستم آبیاری زیر سطحی دارای طراحی مشابه آبیاری قطره‌ای رو سطحی می باشد.

یک طرح عمومی آبیاری زیرسطحی شامل: یک حوضچه تصفیه، واحد پمپاژ آبیاری، شیر تنظیم‌ کننده فشار آب، شیرهای جلوگیری از برگشت جریان، واحد تزریق کود (ونتوری یا ساکشن)، سیستم کامل فیلتراسیون، شیرهای شستشو، لوله‌های PE و نوارهای انتقال آب به ریشه است.

در این روش لوله و نوارکشی بسته به محصول و نوع خاک از 10  تا 60 سانتیمتر زیر سطح خاک دفن می گردد.

در صورت عدم تنظیم صحیح جریان آب، احتمال گرفتگی بیشتر خواهد شد پس بنابراین تصفیه آب در این روش بسیار ضروری است.

آبیاری زیر سطحی عموما یک فناوری پیشرفته می باشد که از آن برای استفاده در مقیاس متوسط و بزرگ به طور خودکار استفاده می گردد.

این روش برای بسیاری از محصولات باغی قابل استفاده هست. برای مثال آبیاری زیر سطحی ذرت، یکی از تکنولوژی‌های نوین و کارآمد در آبیاری این محصول می باشد.

جدید ترین روش برای آبیاری زیر سطحی کپسول های آبیاری زیر سطحی می باشد که در داخل خاک مدفون می شوند و یک قطره چکان کنترل فشار بر روی آن قرار می گیرد.

این روش به دلیل جدید بودن و بالاترین بازدهی مورد توجه قرار گرفته و با هزینه اندکی که دارد در آینده جایگاه بالایی را به خود اختصاص می دهد.

آبیاری زیر سطحی

کپسول آبیاری زیر سطحی

مخزن قیف مانند و دارای درپوش که در قطره چکان قرار می گیرد آب را جمع آوری کرده و به قسمت نازل هدایت می کند.

قسمت نازل که بصورت یک لوله عمودی شکل با ارتفاع حدود ۳۰ سانتیمتر می باشد که یک سوم بالا آن بدون شکاف و دوم دیگر آن دارای ۴ شکاف برای خروج رطوبت تولید گردیده است.

پرلیت داخل لوله نازل را پر کرده است که رطوبت بصورت یکنواخت به ریشه گیاه برسد.

مزایا استفاده از کپسول آبیاری زیر سطحی

۱.از تجمع نمک و قلیایی شدن خاک جلوگیری می کند

۲.آب در محل ریشه پخش شده و به روی خاک نمی آید

۳.استفاده از آب های شور در آبیاری قطره ای

۴.از تجمع علف هرز بر روی خاک و کنار گیاه جلوگیری می کند

۵.راندمان آبیاری را به حداکثر می رساند

۶.آبیاری های کم مثلا یکی دو ساعته رادر مواقع حساس امکان پذیر می کند (تیر-مرداد)

آبیاری زیر سطحی
X
Add to cart